ÖSYM sınavlarının eşit şartlarda uygulanmadığı aşikâr… Bu konu farklı yönleriyle ele alınabilir. Bu yazımda “mevsimsel eşitsizlik” hususuna değineceğim. Konuyu 2021 yılında 2 milyon 607 bin adayın girdiği YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) özelinde irdeleyelim.
Başarıyı etkileyen dış faktörler içinde “hava sıcaklığı” önemli bir etmendir; ama nedense bu etmen göz ardı edilmektedir. Sıcak hava, insan davranışını birçok yönde olumsuz etkilemektedir. Yapılan bazı araştırmalarda, havanın sıcaklık değerinin duygulara etki ettiği görülmektedir. Bazı araştırmalara göre ise, duygu durumu için en ideal hava sıcaklığı 20 °C civarıdır. Eğitimin sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için de sınıfın hava sıcaklığının 20 °C civarı olması önerilmektedir. 21°C’nin üstüne çıkan sıcaklıklarda olumsuz etkilerin ortaya çıktığı görülmekte; 32°C ve üzerinde ise bu olumsuz etkiler artmaktadır.
ABD’de yapılan bir araştırmaya göre, 10 milyon ortaokul öğrencisinin sınav notları karşılaştırılmıştır. Bulgulara göre, sıcak havanın sınav sonuçlarına olumsuz bir etkisi tespit edilirken, öğrencilerin okul başarısının serin havalarda arttığı görülmüştür.
Ülkemizde yaz ayları (Haziran-Temmuz-Ağustos) bölgesel farklılık göstererek farklı hava sıcaklık değerlerine sahiptir. Bazı bölgelerde hava sıcaklığı 22 °C civarı iken bazı bölgelerde ise 48 °C civarındadır. Bu nedenle çok sıcak bölgelerde sınava girenler ile daha düşük hava sıcaklığına sahip bölgelerde sınava girenler eşit koşullarda yarışmamaktadır. 40-48 °C arası hava sıcaklığı yaşanan illerde sınavlara giren gençler, susuzluk ve uykusuzluk çekmekle birlikte kendilerini yorgun hissetmektedir. Aşırı ter ve baş ağrısı yaşayabilmektedir. Sınava getirdikleri buzlu suları bile, 3 saatlik sınava dayanmamaktadır; sular bile neredeyse kaynamaktadır. Bu duruma çözüm üretilmesi gerekmektedir. Elbette ÖSYM’ye birkaç çözüm önerim olacaktır:
-YKS, KPSS vb. gibi birçok adayın yarıştığı önemli sınavların ülkemiz şartlarında ilkbahar ve sonbahar aylarına denk getirilerek yapılması daha uygun olacaktır.
-ÖSYM bürolarının sınav yapılacak okulları seçerken “güneş açısına” göre de değerlendirme yapması gerekmektedir. Sınava uygunluk kararında güneş ışığının düştüğü sınıflarda perde olsa dahi sınav yapılmaması özellikle yaz aylarındaki sınavlar için elzemdir.
Geleceğimizi teslim edeceğimiz insanları, eğer yarıştırmak istiyorsak adil şartlar sunmalıyız. Az sayıdaki kontenjanlar için çok sayıda adayın girdiği sınavlarda bile eşit koşulları sağlayamıyorsak, gençlerimizi boşuna yormaktan öteye gidemeyiz.
Saygılarımla… Yaradana emanetsiniz.