Mutluluğun, Sevginin, Yaşamın ve Erdemin Sırları

Uzun bir yolculuktan sonra Sofiaos, Bilge Zanyus’un ülkesi olan kadim topraklara ulaştı. Sofiaos, Bilge Zanyus’un yaşadığı bahçeye girdi. Bilge Zanyus misafiri olan genç Sofiaos’a bahçesinden ikramda bulundu. Yorgunluğunu gideren Sofiaos:

– Ey Bilge Zanyus, sizi görmek ve bilginizden istifade etmek için çok uzak diyarlardan geldim. Ey Bilge Zanyus, bana mutluluğun, sevginin, yaşamın ve erdemin sırlarını söyleyebilir misiniz?

Bilge Zanyus önündeki çiçekleri suladıktan sonra genç Sofiaos’a döndü ve dedi ki:

– Ey bilgeliğin peşinden koşan genç insan, Sofiaos! Sabırlı ol. Bilmelisin ki zaman akıp gider. Sıkıntılar sabırla aşılabilir. Unutma ki zora düşeceğin zamanlar olacaktır. Bu senin yaşama sevincini kırmasın. Bilmelisin ki yaşama sevinci kırılmış insanın umutları ve hayalleri de yıkılmıştır. Umutlu olmayı bil. Her zaman yüreğinde gizli bir umut sakla. Herkes tükenişe doğru giderken sen yeşermeye, dirilmeye, canlanmaya doğru git. Gitmelerden korkma. Bilmelisin ki insan gitmeden gelemez.

Hayatında maddi ve manevi birçok amacın olsun. Ve bu amaçlarını gerçekleştirirken yorulmayı göze almalısın. Bugünün hazır tatlı nimetleri seni kandırmasın. Bilmelisin ki ekmeden ürün alamazsın. Sen kendi hayatını düzenlemek için küçük adımlar atmasan başkaları seni gerilerde bırakmak için büyük adımlar atacaktır. Elinden geldiği kadar kimseye muhtaç olmadan yaşamaya bak. Ama insanların iyilik yapmasına müsaade et hem sen de iyilik yap.

Büyüklerin tecrübelerinden yararlan. Bilmelisin ki onlar bu tecrübeleri pahalıya elde etmişler. Çocukları sevmeye çalış. Çünkü çocukları sevmesini bilenler insanları sever. İnsanları seven hem kendisi için hem de toplum için yararlı olmaya çalışacaktır.

Hata yapmaktan korkma. Fakat hatalarını sürdürmekten kaçın. İnsanlara güvenmeyi bil. Aynı zamanda insanlara güven ver. Eğer güven veren biri olmasan insanlar sana ucuz bir değer biçerler. Kendi düşüncelerini toplum pazarında ucuza satma. Bilgilerini gün geçtikçe geliştir. Asla bulduğunla yetinme. Fırsat buldukça ağaç dikmeye çalış.

Her şeyden önce insana önem ve değer ver. Sonra hayvanlara, ağaçlara ve cansızlara değer ver. Ama şunu unutma hiç kimseye hak ettiğinden daha fazla değer vermeyesin. Bilgilerini paylaşmakta cimri davranma. Sağlam bir maneviyat elde etmeden çok maddiyat elde etmemeye çalış. Fakat maneviyatını korumak içinde güçlü bir maddiyata sahip olman gerektiğini de unutma.

Her ne olursa olsun elinde bir hünerin olsun. Mesleksiz insan toplum içinde hak ettiği değeri bulamaz. Mesleğinle beraber imkânlar, şartlar, zaman ve mekân fırsat verdikçe kültürel, sportif, sosyal etkinliklere katıl.

İnsanları dinlemeden onları yargılama. Herkesten önce “Kendini Tanı”. Çünkü kendini tanırsan başka insanları da tanıma fırsatı bulursun. Şunu unutma ki senin düşündüğün her zaman doğru olmayabilir. Yanlışlarında ısrar ve inat etme. Eğer doğru olan düşmanından gelse bile almayı bilmelisin. Aksi takdirde kendi doğruluğunu tehlikeye atmış olacaksın.

Sözlerinde manaya değer ver. Sıradan ve boş konuşmamaya bak.

Oku… Hem kitap oku hem kainatın sırlarını oku hem hayatı oku….

Merak et… Bilimi, teknolojiyi, medeniyeti, insanca yaşamı merak et. Boş heveslerin peşine düşme. Merak ettiklerin sana faydalı bir netice bıraksın. Faydalı olana yapış, zararlıdan uzaklaş.

Zamanı iyi kullan. Eğer zaman iyi kullanılırsa insan ömrü insana yetecek kadar güzellikler elde etmeye yetecektir. Özellikle kendini yeteneklerinin olduğu bir alanda yetiştir. Bu seni toplum içinde değerli kılacaktır. Ve şunu unutma ancak antikacılar antikanın değerini bilir. Yoksa tüm tarihi eserler birer yontulmuş taştan, alçıdan ve demirden başka bir şey değildir. Hem her insan kendi dükkânında olanı satar. Eğer senin dükkânın incilerle, zümrütlerle doluysa senin satacağın inci olur, zümrüt olur. Hem alıcıların da incinin ve zümrüdün değerini bilen kişiler olacaktır.

İnancında samimi ol fakat inancında gevşek davranma.

Zaman zaman doğru bildiğin birçok yanlışla karşılaşacaksın. Sana düşen doğruya yapışmak olsun. Saygıyı hak eden büyüklerine karşı saygıda kusur etme. Asla şımarma. Hem kendini beğenme ama başarılarının tadını aşırıya kaçmadan al.

Hem bir gün büyüyeceğini unutma. Kuracağın yeni hayatları düşünerek bu günkü adımlarını at. Sonradan pişman olacak işler yapma. Ama elini ayağını iyi işlerden çekme. Hata ve kusur işlemekten çekinme. Senin çekineceğin hata ve kusurları inadına sürdürmendir.

Hem şunu da unutma, bir insanın kendi çocuklarına bırakacağı en iyi mirası namusla ve şerefle yaşanmış bir ömürdür, bir isimdir.

Sözden çok iş yapmaya çalış. İnsanları dinle fakat körü körüne her dinlediğini doğru kabul etme. Senin sağlam mihenk (ölçü) taşların olsun. Aldığın her yeni bilgiyi mihenk taşına vur.

Hayatında her şey dengeli olsun. Fakat hayatını tekdüze yaşama. İçinde heyecan, macera olsun. Hayatın sana sunduğu fırsatları değerlendirmeye çalış.

Günahlardan kaçın. Çünkü günahlar insanların kalplerini kör eder. Günahkâr insanın insani sıfatları yok olduğundan iyiyi kötüden, yanlışı doğrudan ayıramaz.

Bil ki bilgi bir derya sen ise derya içindeki bir insansın.  Nefesin bilgin, terbiyen ve marifetin kadardır. Hem bil ki inciler ve değerli madenler deryaların diplerinde saklıdır. İnsan bilgisi oranında incileri toplayabilir.

Utanılacak yerde utanmayı bil. Bil ki utanma insanı merhametli yapar. Fakat utanılmayacak durumlar için kendini zor durumlara sokma.

Gülümsemeyi unutma. Hem ağlamanın da insanın maneviyatını güçlü kıldığını unutma. Fakat ne gülümsemekte ne de ağlamakta aşırıya kaçma. Bilmelisin ki her şey yerli yerinde güzel ve anlamlıdır.

Kelimelerin gizemlerinin peşine düş. Matematikle uğraş. Bilmelisin ki matematik insanın yorum ve muhakeme yapma kapasitesini geliştirir.

Ara sıra yalnız kalmayı bil. Fakat yalnızlığını uzatma. İnsanların arasına karış. Bu sana yalnız kalmayı unutturacaktır. Her zaman bir işle meşgul ol. Bu seni sıkıntı ve yalnızlıktan kurtaracaktır. Cesaretli olmayı bil. Bilmelisin ki cesaret birçok olmazı olur hale getirmiştir.

Kendi örfünü âdetini koru. Fakat çağın gerekliliklerinden uzak kalma. İmkânların nispetinde bilimden, teknolojiden yararlan.

Bilmelisin ki birçok maddi hastalığın kaynağı manevi hastalıklardır. Bunun için güçlü bir maneviyata sahip ol. Her olay seni yıkmasın.

Çok okumalısın. Fakat kendini okumalarında kaybetme. Aksine kendini bulmak için oku.

Tüm yeteneklerini iyilik, doğruluk, güzellik için kullan. Hem kendini hem diğer insanları mutlu etmeyi bil. İnsanlara hizmet etmenin büyük bir şeref olduğunu unutma.

Zaman, sen istesen de istemesen de akıp gidecektir. Hem zaman seni kendi içinde öğütecektir. Kendini gelecek durumlar için hazırla. Elindeki imkânları kullanmayı bil. Hayatın bir gerçeğidir ki her canlı doğar, büyür ve ölür. Kendini şerefli bir ölüme ve ölüm sonrasına hazırlamayı unutma. Ama kendini şenlik ve eğlencelerden de büsbütün uzak tutma.

Eğlenmenin de insani bir değer olduğunu unutma. Ama her şeyde olduğu gibi eğlencede de sınırları aşma. Eğlencede sınırları aşarsan toplum içinde elde ettiğin değeri yok edersin.

Asla seni yaratan Allah’ı unutma.

Sürekli O’nun ismini şerefle an ve O’na şükretmeyi unutma.

Hem senin hayatının düzende olması için çalışanlara teşekkür etmeyi unutma ve onları her zaman saygı ile an. Doğru yolu bulmak için sağlam pusula ile yola çıkın.

Son olarak kulağına küpe olsun.

Kendi kişiliğini elde et. Eğer sana anlattıklarımdan sana göre yanlışlar varsa sen doğruları al, yanlışları toprağa göm.

Sofiaos, Bilge Zanyus’un derin düşüncelerini can kulağıyla dinledi ve unutmamak için onları yazıya geçirdi. Bilge Zanyus, bahçesindeki rengârenk çiçekleri sulamaya devam ederken, genç Sofiaos, öğrendiklerini başkalarına da öğretmek için, kadim ülkeden ayrılıyordu.